Ik mocht begin van deze maand ( op het moment van dit schrijven is het september) onderdeel uitmaken van de delegatie die de eerste ‘World Capital of Sport’ mag kiezen en daarvoor naar Taipei in Taiwan afreisde. Abu Dhabi is de andere overgebleven finalist die in oktober wordt bezocht. De winnaar zal begin december in Parijs bekend gemaakt worden tijdens een bijeenkomst van Unesco.

Het uitgangspunt is “sport for all”, ofwel iedereen moet kunnen meedoen zoals het VN-verdrag over gelijke mensen voorschrijft en de Wereld Gezondheidsorganisatie in juni van dit jaar in Lissabon aankondigde met de lancering van “the Global Action Plan on Physical Activity More Active People for a Healthier World”. Omdat Taipei door deze organisaties werd getipt om mee te doen aan deze eerste verkiezing tot Wereld Hoofdstad van Sport, mag duidelijk zijn dat ik nieuwsgierig was naar hun programma’s op deze onderwerpen. Een paar opvallende zaken wil ik u niet onthouden, omdat deze thema’s ook genoemd worden in het Sportakkoord dat we de komende jaren met veel partijen willen oppakken, of uitrollen op lokaal niveau.

Zo werd ik getriggerd door de licentie voor vrijwilligers. Deze gaan eerst in totaal 24 uur op cursus doen dan eerst 200 uur (!!) vrijwilligerswerk voordat zij hun licentie krijgen. Mocht je vrijwilliger zijn die als trainer/coach aan de slag gaat, komt er nog een en ander aan training bij. Zou dat wat voor ons zijn?

Een ander voorbeeld is dat ouderen gestimuleerd worden om deel te nemen aan allerhande sportieve activiteiten. De reden is dezelfde als bij ons: gezond(er) oud worden en het tegengaan van vereenzaming. Los van het feit dat ze gratis naar de sportaccommodaties kunnen komen en gratis aan de sportieve activiteiten, of bijvoorbeeld een cursus valpreventie kunnen deelnemen viel me oog op iets anders. Op regelmatige basis komen ze daar ook bij elkaar om onder leiding van verschillende deskundigen te praten over dat ouder worden en wat daarbij komt kijken. Wat kun je thuis doen, of samen met anderen in je omgeving? Wat eet je om gezond te blijven? Waar zou je meer van willen weten, of hulp bij willen? Dit onderdeel wordt betaald vanuit een jaarlijks vast budget van 3% van het welzijnsbudget van de gemeente en georganiseerd door de sportafdeling. Zou dat ook wat voor ons zijn?

het viel me eveneens op dat in tal van accommodaties, binnen en buiten, allerlei mensen in groepjes, maar ook individueel aan het sporten waren. “De meeste accommodaties zijn op verschillende momenten van de week gratis door de buurtbewoners te gebruiken. Als ze willen lopen er overal getrainde vrijwilligers (te herkennen aan paarse hesjes) en professionele trainers rond die je kunnen voorzien van advies hoe je het beste kunt bewegen, of jezelf kunt verbeteren”, luidde desgevraagd het antwoord. De voorzieningen zijn als het ware toegevoegd aan de openbare ruimte. Zou dat ook wat voor ons zijn?

Op weg naar een gezonder Nederland in 2040. Dat is wat het op 23 november jl. ondertekende Nationaal Preventieakkoord beoogt. Het akkoord richt zich nadrukkelijk op het terugdringen van roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik, maar kent ook een bredere context.

Zo stelt staatsecretaris Paul Blokhuis in zijn begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat alle kinderen het recht hebben op een goede start, zodat ze daar hun leven lang profijt van hebben. “Nog steeds raken bijvoorbeeld iedere week honderden kinderen verslaafd aan roken met alle gevolgen van dien. Ook neemt het aantal mensen met overgewicht en voedinggerelateerde ziekten als diabetes nog altijd toe. En de jeugd begint weliswaar wat later met het drinken van alcohol, maar diegene die wel drinken, doen dit te vaak en gebruiken dan grote hoeveelheden. Te veel volwassenen drinken overmatig alcohol. Roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik leiden zo tot grote gezondheids- en maatschappelijke schade. Daarnaast zien we dat bij mensen met een beperking roken en overgewicht vaker voorkomt. Er is nog een wereld te winnen,” zo stelt de staatsecretaris.

Er zijn grote gezondheidsverschillen, vooral mensen met een lage sociaaleconomische status zijn slechter af en hebben letterlijk een lagere levensverwachting. Om gezondheidsachterstanden te doorgronden en aan te pakken is actie nodig op de bredere problematiek, zoals armoede en werkgelegenheid. En ook de fysieke leefomgeving is aantoonbaar belangrijk voor een integrale aanpak.

Terecht stelt Paul Blokhuis dat door de gezondheidsverschillen die samenhangen met de sociaaleconomische context, het belang van de omgeving en de bredere complexe onderliggende oorzaken, een aanpak alleen vanuit de rijksoverheid nooit kan slagen. Het is dus van belang dat de vele direct of indirect betrokken organisaties, disciplines, gemeenten en regio’s hebben meegedacht en meegewerkt aan de totstandkoming van het Nationaal Preventieakkoord. Dit is vervolgens zichtbaar gemaakt met de handtekeningen van 70 partijen die zich verbinden hebben aan een of meer van de drie deelakkoorden.

Ook Vereniging Sport en Gemeenten heeft meegetekend en ook VNG. Wij zullen de komende tijd vooral inzetten op het tot stand helpen komen van lokale en regionale sportakkoorden. Samen met de minister van Sport, Bruno Bruins, zijn wij van mening dat het daarbij vooral om sportplezier moet gaan. Maar dan wel voor iedereen, zeg ik er gelijk maar bij. De verbinding met de omgevingsvisie en sport en bewegen in de openbare ruimte hoef ik hier niet te onderbouwen lijkt mij. En de relatie met het Preventieakkoord en de in 2019 eveneens te ontwikkelen gemeentelijke gezondheidsnota’s ook niet…, toch?